De deadline voor de aangifte van nalatenschap

Na het overlijden van een persoon moeten de erfgenamen een aangifte van nalatenschap indienen. Voor Vlamingen gebeurt dit bij de Vlaamse Belastingdienst (Vlabel). De aangiftetermijn is doorgaans vier maanden. Indien de overledene in een ander land binnen de Europese Economische Ruimte (EER) overleed, bedraagt de termijn vijf maanden. Voor overlijdens buiten de EER hebben de nabestaanden zes maanden de tijd. In de jaren 2020 en 2021 werden de termijnen voor iedereen uitzonderlijk verlengd vanwege de coronapandemie. De termijn begint te lopen vanaf de dag van overlijden.

Gevolgen van een laattijdige aangifte

Wie de aangifte te laat indient, riskeert belastingverhogingen. Deze belastingverhogingen nemen toe naarmate de aangiftetermijn meer wordt overschreden. Wanneer u uw aangifte 18 maanden of meer na het einde van de aangiftetermijn indient, krijgt u de maximale belastingverhoging van 20 procent. Dit betekent dat een erfbelasting van 27 procent kan oplopen tot 32,4 procent.

Vorig jaar leverden belastingverhogingen voor laattijdige aangiftes na een overlijden 2,3 miljoen euro op. Het is dus van groot belang om de aangifte tijdig in te dienen om onnodige belastingverhogingen te vermijden.

Uitstel aanvragen bij laattijdige aangifte

Indien erfgenamen verwachten het dossier niet binnen de vooropgestelde termijn rond te krijgen, kunnen ze uitstel aanvragen. Een uitstel van twee maanden kan op eenvoudig verzoek worden verkregen. Wie langer dan twee maanden uitstel wil, moet zijn verzoek motiveren. Als een gemotiveerd uitstel wordt geweigerd, wordt de termijn voor uitstel automatisch vastgelegd op twee maanden, aldus Nadine Bollen, de woordvoerster van Vlabel.

Het is echter belangrijk om te benadrukken dat een vraag om uitstel de erfgenamen niet vrijpleit van een belastingverhoging. Ook al werd uitstel verleend, toch blijft bij een laattijdige indiening een hogere belasting verschuldigd. Deze belastingverhoging bedraagt 1 tot 10 procent, afhankelijk van wanneer na het einde van de termijn u de aangifte indient. Er zijn wel uitzonderingen, bijvoorbeeld voor complexe nalatenschappen. Ook als een gemotiveerd uitstel werd gevraagd en toegestaan, of als de erfgenaam niet op de hoogte was van de nalatenschap, wordt geen boete opgelegd.

Een minderheid dient zijn aangifte laattijdig in

Uit cijfers van Vlabel blijkt dat de grote meerderheid van de erfgenamen hun aangifte op tijd indient. Desondanks werd in de afgelopen jaren steeds 10 procent van de aangiftes te laat ingediend. Het begrip ‘laattijdig’ omvat alle aangiftes die na de oorspronkelijke indieningstermijn zijn ingediend, inclusief aangiftes waarvoor uitstel is aangevraagd.

Van de 61.138 aangiftes die in 2021 werden ingediend, waren er 5.569 laattijdig. Op minder dan de helft werd een belastingverhoging wegens laattijdigheid toegepast. De belastingverhogingen brachten 2,3 miljoen euro op. In 2019 waren 3.000 laattijdige dossiers verantwoordelijk voor 3,6 miljoen euro aan belastingverhogingen.

Verklaringen voor de daling van laattijdige aangiftes

Er zijn verschillende redenen voor een laattijdige indiening. Gemotiveerde verzoeken om uitstel komen vaak voor bij dossiers waarbij het niet duidelijk is wie de erfgenamen zijn, of wanneer de erfgenamen niet te bereiken zijn, bijvoorbeeld omdat ze in het buitenland wonen. Ook het speciale statuut van de erfgenaam (minderjarig, onder bewind) kan een rol spelen.

Daarnaast zijn er mogelijk ook dossiers die door administratieve nonchalance te laat bij Vlabel belanden. Het indienen van de aangifte kan echter via DLP gebeuren, zonder dat een notaris moet worden ingeschakeld.

Meer informatie? Neem contact op met DLP.

Vertragende elementen en oplossingen

De schatting van een onroerend goed kan ook een vertragend element zijn in de aangifte. Niemand wil een overschatting, omdat dit leidt tot een te hoge belastingbetaling. Maar een onderschatting is evenzeer af te raden, want als Vlabel bij controles op een hogere waardering uitkomt, riskeert u een boete.

Om risico’s te vermijden, kunt u de waardering laten uitvoeren door een erkend expert die vermeld staat op de website van Vlabel. Het verslag van deze expert is bindend voor Vlabel als het aan de kwaliteitseisen voldoet. Het inschakelen van een schatter-expert verlengt de aangiftetermijn niet. Zorg er dus voor dat duidelijke afspraken worden gemaakt over wanneer de schatting aan de erfgenaam moet worden bezorgd. Als u het onroerend goed tegen een lagere prijs verkoopt dan wat u heeft aangegeven in de aangifte, heeft u geen recht op teruggave van Vlabel.

Sinds 2019 kunt u ook gratis een bindende schatting aanvragen door een ambtenaar-expert van Vlabel. Het aanvragen van een bindende schatting verlengt de indieningstermijn niet. Wacht dus niet op het resultaat van de bindende schatting voordat u een aangifte indient. Als erfopvolgers het resultaat van de bindende schatting niet hebben ontvangen voor het verstrijken van de indieningstermijn, vermelden zij het onroerend goed wel op de aangifte, maar vullen zij geen waarde in en zetten ze ‘ABS’ in het vak voor de waarde van het onroerend goed. Vlabel zal dan een eerste taxatie doen. Als de geschatte waarde bekend is, volgt een herberekening.

Naast vastgoed kan ook het achterhalen van de banken waar de overledene een rekening had een vertragend effect hebben. Ook hiervoor is er sinds kort een hulpmiddel in de vorm van het centraal meldpunt bij de Nationale Bank. Daar kunnen erfgenamen navragen bij welke banken of verzekeraars de overledene rekeningen of contracten had.

Conclusie

Een laattijdige indiening van de aangifte van nalatenschap kan leiden tot onnodige belastingverhogingen. Hoewel uitstel kan worden aangevraagd, blijft een hogere belasting verschuldigd bij een laattijdige indiening, tenzij er geldige uitzonderingen zijn. Het tijdig indienen van de aangifte en een correcte schatting van onroerend goed zijn cruciaal om boetes en administratieve problemen te voorkomen. Met behulp van de beschikbare hulpmiddelen en experts kunnen erfgenamen de aangifte van nalatenschap efficiënt en accuraat afhandelen.

Wil jij besparen op jouw aangifte? Neem contact op met DLP!